REFİK [FAZIL] EPİKMAN (1902-1974) - Islak imzalı, Kırklareli’nde resim öğretmeni iken 1934 yılında ressam Mahmud Cüda’ya gönderilmiş, tamamı Osmalıca el yazması mektup (Ressamdan ressama el yazmaları)

…” Hepsinden bol bol şarap (Kırklareli’de şarap ucuzdur ve şarabı da meşhurdur), Eğer (Çoban Mahmud) gibi olmazsan ben de bir şey bilmiyorum diye gezeceğim…”

Filigransız bifolium kağıda koyu renk dolma kalem mürekkebiyle yazılmış, 4 sayfalık dolu dolu mektup (tek sayfası hamiş eklenmiş, silik kurşun kalem kullanılmış), okunaklı, tamamı Osmanlıca, toplamda yaklaşık 50 satır. Kağıdın kenarında hafif yırtılma mevcut, metni etkilememiş; dolayısıyla bir zarfa sığdırmak için ressamın kendisi tarafından traşlanmış olmalı. Dörde kat izi mevcut, haricen temiz, açık hali: 26 x 33 cm.

Mektupta Epikman, arkadaşı Cüda’nın eski bir mektubuna referans vererek kendisinin çok titiz ve hatta sinirli olduğunu, bunu önlemek için kendisinin bir diyet hazırladığını söyleyerek diyeti yazıyor. Ardından Nazıma Hanım diye birinin ziyaretinden, beraber bekledikleri paranın bir kısmını halen alamadığını (kaporodan sonra) ve bunun için mahkemeye gitmek istemediğini belirtiyor. Oğlunun kilo alamadığından ve ailecek onunla birlikte doktora gideceklerinden, eşiyle ayrılma noktasına vardıklarından vb bahsediyor.

“Mahmudcuğum,

Mektubunu aldığım günden beri sana (olmadı) hala mektup yazacağım. Artık ne kadar tenbelleştiğimi tasvir et. Evdekiler başımın etini yiyorlar (Mahmud Bey’e hala mektup yazmadın mı) diye. Mahmud; mektupta bir şeyler yazıyorsun. Canım sen de çok titiz oldun. Adeta sinirli olmuşsun diyeceğim. Sen şu iş ülke(?) vazifende ne kadar titiz olursan ol iş olacağına varır ve sen de beyhûde yere yorulmuş olursun. Teşnesizliğin neden ileri gidiyor. Sana bir ilâç tertîb ettim (rica ederim harfi harfine tatbîk edeceksin). Sabahlaarı suda bal ve kaymak, taze yumurta; öğle yemeğinde et, ama (?) cinsinden değil, ateşte pişsin, hepsinden bol bol şarap (Kırklareli’de şarap ucuzdur ve şarabı da meşhurdur). Akşamları da bir parça çorba ile sebze iyi gider. Anlaşıldı mı efendim!? Çok değil bir ay devam et. Eğer (Çoban Mahmud) gibi olmazsan ben de bir şey bilmiyorum diye gezeceğim. Ha bak az daha unutuyordum, geceleri yatarken de kaynatılmış ve bir parça şekerli süt içeceksin. Anlaşıldı mı efendim?! Meselenin eni boyu bu…” Ardından oğlunun kilosunun uzunca bir süredir 12,5 kiloda kaldığını, bunun kendisini kaygılandırdığını, bu sebeple doktora götürmek istdiğini bildiriyor. Ağabeyinin kendisinin adresini istediğini ve bu vesileyle mektup yazıp yazmadığını soruyor. Para alış verişi, Nazıma Hanım’ın ziyaretinden bahsediyor. Mektubu “14/15 Mart [1]934, Refik” şeklinde tarihlemiş ve imzalamış.

Hikmet Onat ve İbrahim Çallı atölyelerinde çalışmış, Fransa ve Münih'teki Hoffman atölyesine devlet tarafından gönderilmiş ünlü ressam Mahmut Cüda'ya (1904-1987), ressam Refik Fazıl Epikman'dan gönderilmiş bu mektup, iki ressamın çok iyi dost olduklarına ve aralarındaki mektuplaşmanın öncesi ve sonrasının da olduğuna dair bazı emareler taşımaktadır.

15 Nisan 1929 tarihinde kurulan ve Mahmut Cüda'yla beraber Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’nin kurucu üyeleri arasında yer alan Epikman 1931 yılında askerlik nedeniyle akademideki göreviden ayrılan sanatçı, askerde olduğu dönemde akademiye egemen olan, Osmanlı Ressamlar Cemiyeti üyelerinin engellemeleri nedeniyle, 1933 yılında askerlik görevinden döndüğünde, yeniden akademiye kabul edilmedi. Bunun üzerine Ankara Atatürk Lisesi’nde resim öğretmeni olarak göreve başladı, 1939 yılında ise Ankara Gazi Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü Resim-iş bölümüne atölye hocası olarak atandı. 1966 yılına kadar bu görevde kalan Refik Epikman, emekli olduktan sonra Halkevlerinde Güzel Sanatlar kolu başkanlığına getirildi. Resim uygulamalarının dışında çeşitli yayın organlarında yazdığı yazılar ile sanat olgusu adına önemli etkinlikler gerçekleştirdi. Sanat üzerine yazı ve kitaplarıyla, Türkiye’de sanat yayımcılığının emekleme aşamasının yaşandığı bir dönemde, önemli hizmetlerde bulundu. 1944’te düzenlenen 6. Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde üçüncülük ödülünü, 1974’te 35. Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde ise şeref ödülüne layık görüldükten 1 gün sonra 17 Mayıs 1974 tarihinde ölmüştür.

-- Türk resmi Koleksiyon Ünlü imzalar Sanat tarihi Ressam