HARF İNKILÂBI DERLEMESİ 1928 / KAPAK TASARIMI

Harf inkılâbı, 1928-1938: Tarih, tahlil, tasvir., Derleyen: M. GERMAN, C.H.P. Beşiktaş Halkevi Yayınlarından Sayı 1., İst., 1938.

Özgün resimli avangard tasarımlı kapağında, temiz durumda, 24x17 cm, 40 sayfa, çok sayıda s/b resimli.

Cumhuriyet Halk Partisi'nin Beşiktaş Halkevi yayınlarının ilk kitabı olarak yayınlanan bu güzel kapaklı eser, Harf Devrimi'nden kitabın yayınlandığı yıla dek geçen 10 yılda konuyla ilgili tüm gelişmeleri derleyen çok çok nadir bir çalışmadır. Kapak tasarımı erken dönem Cumhuriyet'in, Sovyetler etkisi bulunan avant-garde sanatına ve dönemin propaganda algısına uygun biçimde tasarlanmıştır.

Türk dilbilimcisi ve edebiyat tarihçisi olan İbrahim Necmi Dilmen (1887-1945)'in kitaba yazdığı önsöz, kitabı ve dönem şartlarını iyi özetler:

"Türk dilinde Arap harflerinin kullanılışı, Türklerin milli dil benliklerini sarsan, Türkçe'nin güzelliğini, sadeliğini, kolaylığını, kıvraklığını kaybettiren bir mahiyet almıştı. Eldeki yazı şekilleri Türkçe'nin kendi ihtiyaçlarına uyuyordu. Bazen bir tekyazı şekli, bir elif, Türkçe'nin a, e, o, ö, u, ü, ı, i, seslerinin her biri yerine geçiyor, bazen de bir tek ses, bir "Z" sesi Arapça'nın zel, ze, dat, zı, gibi dört başka yazı şekliyle ifade ediliyordu. Vokal eksikliği bir kelimenin bir çok türlü okunmasına yol açıyordu. Böylece okuma öğrenmek, yalnız sesleri gösteren şekilleri beklemekle elde edilemiyor, her bir kelimenin ayrı ayrı şeklini ve okunuşunu öğrenmek zorluğunu doğuruyordu.

İşte, 9 Ağustos 1928'de büyük Türk önderi, bütün bu zorlukları bir tek hamle ile silkip attı; bütün o zincirleri parçaladı.

O gün başlayan büyük dil inkılâbı, on yıldan beri dev adımlarıyla ilerlemekte, Türk diline layık olduğu yüksek yeri verecek eserler yaratmaktadır."

Sonrasında bu inkılâp olmasaydı Güneş-Dil Teorisi'nin bulunamayacağını belirten Dilmen, ardından çocuk ve gençlerin eğitim öğretim alanında işlerinin ne denli kolaylaştığından söz eder.

cumhuriyetturkiyesi erkendonemcumhuriyet harfdevrimi harfinkilabi avangard avantgardekapaklar propaganda