Osmanlıca İspir Haritası

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Matbasında tab' olunmuştur, 1331, mübde-i tûl Dersâadet, Dersâadetle Gronvich …, Makiyas: 1: 200.000, bir santimetre iki kilometredir, bez üzerine renkli taş baskı, 58x48 cm

XIX. yüzyıl boyunca , İstanbul’daki askerî okulların Avrupa standartlarında haritacı zabit yetiştirmesi, 1830’lu yılların başından itibaren Avrupa’ya öğrenci ve 1875’teki ölçü kongresinde olduğu gibi, uluslararası kongrelere temsilci göndermesi gibi bazı başarılar sağlar. 1878’de Rusya’ya karşı alınan yenilgi Osmanlı Genelkurmayı’nı yabancı haritaları tercüme etmekten ve yayımlanmamış topografik araştırmalar yapmaktan sorumlu bir askerî haritacılık bölümü kurmaya yöneltti. Bu bölümün içinde Anadolu’nun ilk jeodezik tabanını ölçmek için özel bir kurul kurulmuştur. 1896 yılında Eskişehir’in kuzeyinde çalışmalar başlar fakat bir yıl sonra projenin durdurulmasının ardından çalışmalar 1908 yılına kadar sekteye uğrar
1908 İhtilali’nin ardından kurulan Harita Kurulu, Anadolu nirengisini yeniden başlatmakla görevlendirildi. Genelkurmay Harita Dairesi bünyesinde bütünleşmiş olan bu kurul; Mehmet Şevki başkanlığındaki Nirengi Dairesi, Yarbay Fevzi başkanlığındaki Topoğrafya Dairesi, Albay Neşet başkanlığındaki Kartografik Keşif Dairesi ve Hüseyin Hüsnü’nün; muhasebe, insan sağlığı ve hayvan bakımıyla ilgili kütüphane ve arşivlerden sorumlu İdare Müdürlüğü’nden oluşuyordu. Kurula tüm bölgeyi 1/25.000 ölçeğinde haritalandırması hedefinin verildiği görüldü. Ancak başlangıçta imparatorluğun haritacılıktaki durumu ve mevcut araçları dikkate alınarak daha mütevazı hedefler tanımlandı. En stratejik yerler olarak kabul edilen Trakya ve Boğazlar gibi bölgelere 1/25.000’in ayrılmasına karar verilirken Rumeli, Batı Anadolu, Suriye ve Irak 1/50.000, Arap Yarımadası ve Bingazi bölgesi 1/100.000 ve Libya’nın geri kalanıyla Doğu Anadolu’nun 1/200.000 ölçeğinde haritalandırılacaktı.
(Kaynak: Msu. online)