Bornova Ziraat Mektebi Bahçesi ve Tren - İzmir

Foto: Ahmed Hamdi. 14x9 cm, bromür kağıt üzerine gümüş jelatin baskı. Foto Bayer. İzmir Bornova Ziraat Mektebi İzmir’in kurtuluşunun hemen ardından 1922 yılının Aralık ayında Atatürk’ün girişimleriyle kurulmuştur. Mektep binası olarak kullanılacak köşk İzmir Ziraat Mıntıka Mektebi olarak kullanılma amacıyla Harwey adlı bir İngiliz'den kamulaştırma yoluyla satın alınmıştır. Mektebin çevresindeki arazi de 1924 yılına kadar kamulaştırılmıştır. Bornova Ziraat Mektebi, tarımsal alanda yenilikçi eğitim modellerinin uygulanması ile sektörün çağdaş ve bilimsel gelişmeler çerçevesinde ilerlemesi ve nihayetinde ülkemizde modern tarım alt yapısının inşa edilmesi hedefiyle kurulmuştu. Mektep; ‘Halka dost, köylüye yâr, hükümete destek; iş de cemiyete rehber gençler’ yetiştirmek arzusundaydı. Böylece okul, 1923’te kurulan Yeni Türkiye’nin tarımsal modernleşme ve modern eğitim alanındaki en güzel nişanesi; güzel İzmir’in kalbi olacaktı. Kısa sürede Türk tarımını modern yöntemler ile buluşturacak nitelikte öğrenciler yetiştiren bu okul, yaratmış olduğu eseri tüm dünyaya göstermekle iftihar eden Atatürk’ün en samimi ziyaretçilerini getirmek için adeta can attığı güzide bir kurum haline gelecekti. Bornova Ziraat Mektebi, 1933’te Sovyet Heyeti, 1934’te İran Şahı Rıza Pehlevi ve 1935’te de onu takiben Fransa eski Başbakanı Herriot tarafından ziyaret edilmekle kalmıyor, kimi yabancı muhabirlerce de “İzmir’in simgesi” olarak gösteriliyordu. Bunda, Atatürk’ün gösterdiği yolda büyük bir çaba sarfeden İzmir Valisi Kâzım Dirik’in de payı büyüktü. Onun gayreti sayesinde Türk tarımının inkişafının bir nişanesi haline gelen Bornova Ziraat Mektebi, aynı zamanda Türkiye’nin en önde gelen eğitim kurumlarından birisi olan Ege Üniversitesi’nin de temelini oluşturuyordu. Nitekim okul, sadece Bornova’nın değil, tüm Batı Anadolu Bölgesi’nin çehresini değiştirecek çalışmalara imza atmıştı. İşte bu Ziraat Mektebi, 1955 yılında Ege Üniversitesi’nin kuruluşunda da temel olarak kabul edilmiş ve Ziraat Fakültesi’ne dönüşerek günümüze kadar önemini arttırarak sürdürmüştü. Bu yönüyle Bornova Ziraat Mektebi, varlığını koruduğu dönemde sadece tarımın gelişmesine hizmet etmekle kalmamış; aynı zamanda yörenin kentleşmesine de hizmet etmiştir.