GENÇ ŞAİR REFİK Osmanlıca İmzalı [OSMANLI DÖNEMİ PORTRE] 20 Kanunısani [13]38 [1922] Pazar Dördüncü Ders Resmi: Konya Mekteb-i Sultânîsi devre-yi sânî edebiyat muallimi Ermenekli Hasan Rüşdi [Rüştü] Efendi (1869-1937)

Ermenekli Hasan Rüştü
(1285/1869-1937)

1869 yılında Ermenek’de dünyaya geldi. İlk tahsilini mahalle mektebinde tamamladıktan sonra, memleketinde Tol Medresesi’ne devam etti. 1883-84 yıllarında Konya’ya geldi. Dört yıl Konya medreselerinde okudu. 1887-88 yılında İstanbul’a gitti. Âtıf Bey’in derslerine devam etti. Muallim Naci’den edebiyat dersleri aldı. Sonra Mülkiye Mektebi’ne girdi, hürriyetçi düşüncelerinden dolayı tutuklandı üç yıl hapis yattı. Ermenek’e sürüldü. Bir süre sonra tekrar İstanbul’a gittiyse de, yeniden tutuklanarak İzmir’e sürgüne gönderildi.

İyi bir tahsil gören, zeki ve kabiliyetli bir insan olan Hasan Rüştü Efendi, Midilli, Akşehir İdadilerinde ve 1918 yılında da Konya Sultanisi’nde edebiyat ve felsefe, Konya Kız Muallim Mektebi’nde de edebiyat dersleri verdi. Bir ara görevine son verildiyse de 1922 yılında görevine tekrar iade edildi. Sınıf arkadaşı olan Konya Valisi İzzet Bey tarafından 20 Mart1930’da Konya Müzesi müdür yardımcılığına tayin edildi. Bir süre bu görevde kaldı.

Arapça ve Farsça bilen ve aynı zamanda da iyi bir şair olan Hasan Rüştü, 19 Ocak 1936 tarihinde vefat etti. Halk arasında Ermenekli Kel Şair olarak şöhret buldu. Bazı kaynaklarda onun doğum ve vefat tarihleri farklı verilmiştir.

Şair Eşrefin Hasan Rüştü için yazdığı bir dörtlüğü şöyledir:

Yıkmaya pek çok çalıştı rüzgâr
Etti Mevlâna himayet yıkmadı
İftihar etsin vücudunda vatan
Ermenek’ ten sen gibi bir (KEL) çıkmadı.

Sonradan Şair Eşrefe; “ Hiç böyle denir mi? Ayıp etmişsin” diyenlere. Osmanlıca’da, “Kel” ile “Gül” ün aynı yazıldığını hatırlatarak: “- Ben ona (Kel) değil (Gül) dedim” cevabını vermiştir.

Şiirlerini aruz ve hece ile yazan Hasan Rüştü’nün hicivleri meşhurdur. Onun Alâaddin Yavaşça tarafından bestelenen bir gazelinin üç beyti şöyledir:

Sana dil verdim ise yık da harap et mi dedim
Nâr-ı hicre yüreğim yak da kebâb et mi dedim

Mihnet-i aşka olan sabrımı bildirdim ise
Dûzah-ı firkate yak böyle azâp et mi dedim

Sana Rüşdî elem-i firkate sabır eyle dedim
Yarı şekvâ yoluna gir de şitâb et mi dedim

Hiç evlenmeyen Hasan Rüştü’nün, Resimli Gazete, Nilüfer, Konya ve Babalık gibi gazete ve dergilerde şiirleri neşredildi. Şiirlerinde “Rüşdî” mahlasını kullandı.

Kaynak: Yavuz Süslü, Ermenekli Hasan Rûşlü Hayatı ve Eserleri, Konya 1937.